Chuyển đổi từ ruộng lúa sang cây ăn trái

Chiều 16/11, chúng tôi có mặt ở vùng đất này để tìm hiểu quá trình đầu tư vốn, chuyển hướng cây trồng của hộ dân tuổi đời còn khá trẻ nhưng dám nghĩ, dám làm. Theo cán bộ khuyến nông xã, hầu hết đất ở ấp Bình Thạnh nông dân sử dụng chỉ để trồng lúa, một số ít chuyên canh rau màu và chăn nuôi nhỏ lẻ.

Vườn bưởi của anh Trần Công Thành Tín (44 tuổi, ngụ xã Tân Trụ, Tây Ninh) cho trái quanh năm. Ảnh: Thùy Trang

Tuy nhiên. Do giá lúa thấp, chi phí sản xuất cao, nhiều hộ dân gặp khó khăn trong việc duy trì lợi nhuận. Năm 2015, anh Trần Công Thành Tín (44 tuổi, ngụ ấp Bình Thạnh) bắt đầu chuyển gần 12 ngàn mét vuông đất ruộng sang trồng bưởi da xanh sau khi tìm hiểu đặc điểm cây trồng này từ các mô hình ở Bến Tre, Vĩnh Long...

Những năm đầu, chủ vườn gặp không ít trở ngại về kỹ thuật. Việc cải tạo đất, xử lý nước rồi chuyển sang chăm sóc cây non đều đòi hỏi sự kiên trì. Sau vài vụ anh rút ra được bài học kinh nghiệm, cùng lúc cây bưởi dần thích nghi tốt với điều kiện thổ nhưỡng, năng suất và chất lượng cho trái ngày càng ổn định.

Nhờ đó, mô hình của anh càng hiệu quả, nhiều hộ dân trong và ngoài xã đến nghiên cứu trồng thử nghiệm.

Đất ở Bình Thạnh thuộc nhóm đất phù sa pha cát, có độ pH trung bình, thoát nước nhanh và giữ ẩm tốt. Đây là điều kiện rất phù hợp cho cây bưởi da xanh sinh trưởng. Ngoài ra, nhờ nằm gần hệ thống kênh tưới tiêu liên thông với sông Vàm Cỏ Tây, việc chủ động nguồn nước tưới cũng thuận lợi hơn nhiều vùng khác.

Để đảm bảo độ tơi xốp cho đất, gia đình thường xuyên bổ sung phân chuồng ủ hoai, vôi và tro trấu. Phân bón hữu cơ được sử dụng định kỳ giúp duy trì độ phì nhiêu, giảm sâu bệnh, đồng thời tăng chất lượng trái. Nhờ cách làm này, cây bưởi phát triển ổn định, tán đều, trái sáng màu và ít bị sượng.

Hiệu quả kinh tế bất ngờ

Vườn bưởi của anh Tín hiện có hơn 300 gốc, trồng theo hàng thẳng, mỗi cây cách nhau 4–5m. Hệ thống rãnh thoát nước được đào xen kẽ để chống ngập úng trong mùa mưa.

Quá trình chăm sóc, anh chú trọng tỉa cành, tạo tán và phòng trừ sâu bệnh bằng biện pháp sinh học. Tưới nước nhỏ giọt được lắp đặt nhằm tiết kiệm chi phí và đảm bảo độ ẩm ổn định quanh năm.

Từ năm thứ ba trở đi, cây bắt đầu cho thu hoạch. Anh Tín áp dụng biện pháp bao trái bằng túi giấy sinh học để hạn chế ruồi vàng, sâu đục trái và giúp vỏ bưởi bóng đẹp. Trước khi thu hoạch, trái được phân loại kỹ theo kích cỡ và màu sắc để phục vụ nhiều thị trường khác nhau.

Trung bình mỗi năm, 1 ha bưởi da xanh cho năng suất khoảng 18–20 tấn. Giá bán dao động trên thị trường từ 35.000 đến 50.000 đồng/kg, sau khi trừ chi phí, người trồng có thể đạt lợi nhuận từ 350 đến 450 triệu đồng/ha/năm, cao gấp nhiều lần so với trồng lúa.

Vườn cây còn “non trẻ” của anh không chỉ đem lại thu nhập ổn định cho gia đình mà còn tạo việc làm thời vụ cho 3-5 lao động địa phương trong mùa thu hoạch. Bưởi của anh được thương lái tại TPHCM, Long An, Tiền Giang đến tận vườn thu mua, kể cả đặt hàng trực tiếp qua mạng xã hội.

Anh Tín thường xuyên tham gia các lớp tập huấn kỹ thuật do Phòng Nông nghiệp và Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp xã tổ chức. Các kiến thức về xử lý ra hoa nghịch vụ, bón phân hợp lý và sử dụng chế phẩm sinh học giúp anh chủ động sản lượng và chất lượng trái quanh năm.

Không chỉ sản xuất cho riêng mình, anh còn liên kết với nhiều hộ trong xã để hình thành tổ hợp tác trồng bưởi da xanh Bình Thạnh. Nhờ có tổ hợp tác, các hộ thống nhất quy trình chăm sóc, cùng chia sẻ kinh nghiệm và thuận lợi hơn khi tìm đầu ra, thương lượng giá cả.

Tạo thương hiệu bưởi da xanh Bình Thạnh

Dù đạt hiệu quả kinh tế cao, nghề trồng bưởi vẫn đối mặt nhiều khó khăn. Biến đổi khí hậu, thời tiết thất thường dễ phát sinh sâu bệnh. Giá vật tư nông nghiệp tăng nhanh, trong khi đầu ra đôi khi phụ thuộc thương lái. Ngoài ra, hạn mặn cũng gây ảnh hưởng nhất định đến vùng đất Bình Thạnh.

Chính quyền địa phương hiện khuyến khích người dân chuyển sang sử dụng phân bón hữu cơ, lắp đặt hệ thống tưới tiết kiệm, đồng thời hỗ trợ xây dựng thương hiệu “Bưởi da xanh Bình Thạnh”.

Việc đăng ký chứng nhận VietGAP cho vùng trồng đang được triển khai, hướng đến sản xuất bền vững và mở rộng thị trường tiêu thụ.

Do chuẩn bị tốt trong từng khâu, đồng thời có sự đồng hành của chính quyền nên bưởi của anh cùng nhiều hộ dân lân cận vẫn cho trái trĩu cành “năm sau, cao hơn năm trước”.

Câu chuyện của nhà nông trẻ ở xã Tân Trụ hiện nay cho thấy hiệu quả rõ ràng của việc mạnh dạn chuyển đổi cây trồng phù hợp điều kiện tự nhiên. Từ một vùng đất vốn chỉ quen với cây lúa mỗi năm 2 vụ, nay những vườn bưởi da xanh đang mang lại niềm vui hạnh phúc cho bao nhà nông sống ven con sông Vàm Cỏ Tây hiền hòa.

Thành công của chủ vườn là minh chứng cho tinh thần cần cù, dám nghĩ, dám làm của người nông dân Long An – những người đang từng ngày làm giàu chính đáng trên mảnh đất quê hương mình.