| 1-BỆNH HÉO TƯƠI (HÉO XANH) VI KHUẨN ( Pseudomonas solanacearum)
• Triệu chứng tác hại điển hình là cây đang sinh trưởng bình thường đột ngột bị héo trong khi lá vẫn còn xanh. Lá bị héo cuốn về phía dưới. Ban ngày khi trời nắng lá héo, ban đêm tươi lại, sau 2-3 ngày như vậy cây bị chết hẵn. Khi bệnh xảy ra chậm, nhiều rễ phụ khí sinh được hình thành dọc trên thân. Thân cây bị bệnh thối mềm. Cắt ngang gốc thân cây thấy mạch dẫn có màu nâu rất rõ, ấn mạnh gần mặt cắt sẽ tiết ra chất dịch vi khuẩn màu trắng đục. Chất dịch nầt thấy rõ khi nhúng mặt cắt vào ly nước trong
• Cây héo đột ngột khi lá vẫn còn xanh là triệu chứng chủ yếu phân biệt bệnh héo vi khuẩn với bệnh héo vàng do nấm Fusarium sp.
• Vi khuẩn phát triển trong phạm vi 18-37 độC.thích hợp nhất ở 30-35 độC.Chết ở 52 độC trong 10 phút.Độ pH thích hợp là 6,6. Vi khuẩn tồn tại rất lâu trong đất, có thể tới 5-6 năm hoặc hơn, lan truêền qua hạt giống, cây bệnh và dụng cụ
• Vi khuẩn xâm nhập vào cây qua các vết xây xát do dụng cụ canh tác hoặc côn trùng.Vào trong cây, vi khuẩn di chuyển và phát triển trong mạch dẫn,tạo thành các đám dịch nhầy chứa đầy vi khuẩn làm nghẽn mạch nên nước không chuyển được lên trên làm cây héo đột ngột
• Phòng trừ:
+Luân canh cà chua với cây trồng khác họ
+Làm đất sớm và phơi khô đất vài tháng trước khi gieo trồng,bón vôi cho đất
+Trồng giống kháng bệnh
+Ngâm hạt giống trong 25 phút trong nước nóng 50 độ C
+ Không gieo cây con trên đất đã có cây bệnh
+Phun thuốc kháng sinh như Cansunin 2L và thuốc trừ nấm gốc đồng như Canthomil 47WP khi cây bắt đầu lớn để hạn chế vi khuẩn lây lan
2- BỆNH DO VI KHUẨN XANTHOMONAS:( v.k Xanthomonas Axonopodis pv..Vesicatoria = Vk. Xanthomonas campestris)
Bệnh gây hại trên lá, thân và trái từ khi cây mới mọc còn nhỏ cho đến thu hoạch
Trên lá vết bệnh là những đốm nhỏ trong mờ dạng giọt dầu, sau chuyển màu nâu đen,xung quanh màu vàng, phần giữa đốm bệnh khô dần và thường bị rách
Trên thân cây bệnh cũng tạo thành những vết màu xanh tối, không có hình dạng nhất định, nhìn hơi ướt, về sau chỗ vết bệnh có màu nâu và khô đi. Bệnh trên lá và thân làm lá vàng, rụng sớm, hoa bị rụng
Triệu chứng rụng trên trái dễ nhận thấy nhất. Đó là những đốm nhỏ, màu nâu đen, ướt, hơi nhô lên mặt quả còn xanh.Trên quả chín, bệnh tạo thành những quầng màu xanh đậm, ướt, đường kính 3-6mm, bề mặt vết bệnh bị loét và sần sùi, chỉ ở vỏ mà không ăn sâu vào trong quả, về sau bị khô và dẽ bong tróc ra . Hạt của quà bị bệnh nhiều cũng có thể mang nguồn bệnh
Vi khuẩn hình gậy ngắn, hai đầu tròn, có một tiêm mao ở một đầu. Phát triển thích hợp nhất ở nhiệt độ 30 độ C, chết ở 56 độ C trong 10 phút
Vi khuẩn tồn tại trong hạt giống và trong đất,trên đồng ruộng VK phát tán sau những cơn mưa lớn, xâm nhập vào cây qua khí khổng lá và các vết xây xát do gió, côn trùng. Trái thường bị đốm nhiều ở hướng gió thổi tới
.jpg) .jpg) .jpg) • Phòng trừ:
+Dùng hạt giống sạch bệnh và xử lý hạt giống trước khi gieo.Không gieo giống trên đất trước đó đã có bệnh
+Phun thuốc gốc đồng để phòng bệnh trên vườn ươm và khi cây đã lớn : Zincopper 50WP, Canthomil 47WP, Cansunin 2L (Khi bệnh đã phát sinh mà gặp điều kiện thuận lợi thì thuốc rất ít hiệu quả
3-BỆNH MỐC SƯƠNG =BỆNH ÚA MUỘN=BỆNH SƯƠNG MAI (Do nấm Phytophthora infestans-Phycomycetes)
Bệnh hại cả lá, thân và quả. Trên lá,vết bệnh đầu tiên thường x/h ở mép lá,là những đốm nhỏ màu xanh tái hơi ướt, sau lan vào phía trong phiến lá thành vết lớn,màu nâu có ranh giới rõ rệt với phần xanh của lá còn lại. Ở mặt dưới lá, chỗ vết bệnh xuất hiện lớp mốc trắng như sương. Bệnh nặng có thể làm toàn bộ phiến lá bị khô
Vết bệnh trên thân cây không có hình dạng nhất định,màu nâu thẫm,hơi lõm,lan rộng bao quanh thân
Trên quả, vết bệnh thường xuất hiện ở phía trên của trái từ khi còn xanh,đó là những đốm màu xanh xám,có vẽ ướt, sau vết bệnh lớn dần,chuyển màu nâu sẫm,hơi lõm,ưứng và nhăn nheo có rìa phân cách rõ rệt,bên trong trái bị thối nhũn.
Nấm sinh trưởng ở nhiệt độ 10-30 độ C, tốt nhất ở 24 độC. Du động bào tử hình thành tốt nhất ở 12-13 độ C. Sợi nấm chịu đưng yếu với nhiệt độ cao, chết ở 40 độ C trong 1 giờ hoặc 30 độC trong 65 giờ.
Sợi nấm tồn tại trong các bộ phân cây bệnh, từ đó xâm nhập vào cây trồng trên đồng ruộng. từ các vết bệnh đầu tiên, bào tử phân sinh được hình thành và lan truyền nhờ gió hoặc nước mưa làm bệnh phát triễn lan rộng ra trên đồng ruộng. Trên đồng ruộng, bệnh phát triển thuận lợi trong điều kiện thời tiết ẩm và mát 18-22 độC, trong đó có một khoảng thời gian nhiệt độ xuống thấp 12-15 độC và có sương ướt. Bệnh có thể hại khi cây còn nhỏ, thường mạnh nhất khi cây đã lớn, ra hoa cho đến khi thu hoạch. Bệnh phát sinh quanh năm, nặng nhất vụ Đông Xuân từ tháng 12 đến tháng 2 năm sau. Nấm còn hại khoai tây và nhiều cây trồng khác
Phòng trừ:
+Luân canh với cây khác họ, không trồng cà chua tiếp theo khoai tây
+Vệ sinh đồng ruộng, ngắt bỏ lá quả bị bệnh nặng,thu dọn cây trồng sau thu hoạch+Chọn sử dụng giống kháng bệnh
+Khi có gió lạnh kèm theo mưa phùn hoặc sương giá nên phun thuốc phòng. Phun thuốc gốc đồng như Zincopper 50WP, Mancozeb, Zineb, Cajet M10 72WP
4-BỆNH MỐC LÁ: (Do nấm Fulvia fulva (Cladosporium fulvum):
Triệu chứng bệnh bắt đầu từ những lá bên dưới:những đốm màu xanh nhạt trở nên vàng xuất hiện ở mặt trên lá
Ở mặt dưới lá có những đốm xanh rêu phát triển, chứa đầy bào tử bệnh
Khi vết bệnh già đi, lá sẽ khô và rụng.
Trái xanh đôi khi bị tấn công với triệu chứng là những đốm xám sậm màu.
Điều kiện cho bệnh phát triển:
+Ẩm độ và nhiệt độ cao
+Nấm tồn tại trên tàn dư thực vật. Bào tử sống trong đất
+Bào tử phát tán qua mưa gió và có thể sống trong vòng 1 năm.
+Hạt giống nhiễm bệnh là nguồn lây nhiễm ban đầu trên ruộng trồng cà chua.
Phòng trừ:
+Thu dọn và tiêu hủy tàn dư thực vật.
+Dùng giống kháng.Tuy nhiên nấm bệnh lại có thể phát sinh các nòi nấm bệnh khác.
+Giảm ẩm độ không khí trong nhà kiếng bằng quạt gió.
+Phun CANTHOMIL 47WP, ZINCOPPER, NUSTAR 40EC, CANAZOLE SUPER 320EC
5- BỆNH MỐC ĐEN LÁ :(Do nấm Pseudocercospora fuligena)
Triệu chứng bệnh:Những đốm vàng xuất hiện mặt trên lá, trong khi mặt dưới lá có những đốm bào tử xám đến đen.
Nhiều vết bệnh nối liền phủ muội đen hầu hết phiến lá
Lá cuộn lại,héo khô nhưng đa số vẩn còn bám trên cây và có phủ lớp mốc đen
Một phần lớn tán lá cây bị ảnh hưởng của nấm bệnh và có thể chết đi
Điều kiện môi trường:
Nấm bệnh phát sinh nhiều khi trời ẩm ướt,lá phơi nhiễm sương trong thời gian dài lâu,lúc trời mưa nhiều và khi nhiệt độ từ trung bình đến cao
Phòng trừ:
+Dùng giống kháng bệnh
+Phun : CAJET M10 72WP, CANTOX D 50 WP , CAROSAL 50SC
6-BỆNH HÉO RŨ FUSARIUM ;( Do nấm Fusarium oxysporum f.sp.lycopersici)
Bệnh gây hại trong mọi giai đoạn sinh trưởng nhưng thường thấy từ khi cây bắt đầu có hoa trở đi. Triệu chứng điễn hình là lá biến vàng và héo dần từ lá phía dưới trở lên, cây sinh trơởng kém, cuối cùng toàn cây héo chết. Ở những cây bị bệnh, gốc và rễ có vết nâu rồi khô dần, bó mạch trong thân cây cũng hóa nâu.Thời gian từ khi cây có biểu hiện bệnh đến khi cây chết kéo dài hàng tháng.
Bệnh phát triển mạnh ở điều kiện khí hậu ấm áp,nhiệt độ 30 độ C.Ruộng đất cát, chua, thiếu đạm và lân thường bị bệnh nhiều.
• Phòng trừ:
+Luân canh cây trồng
+Bón đủ phân đạm và lân, bón thêm vôi
+Cây mới bệnh còn nhẹ, rắc vôi rồi vun gốc cao, chăm sóc tốt có thể hồi phục.Phun thuốc gốc đồng, Nustar 40EC vào gốc, kết hợp vun xới hiệu quả trừ bệnh sẽ tốt hơn. Nhổ bỏ cây bệnh nặng
+Phun NUSTAR 40EC, ZINCOPPER 50WP, CANTHOMIL 47WP, CANAZOLE SUPER 320EC. MANCOZEB
7-BỆNH ĐỐM VÒNG(BỆNH ÚA SỚM): (Do nấm Alternaria solani)
• Bệnh chủ yếu trên lá và trái,đôi khi có trên thân
• Vết bệnh xuất hiện đầu tiên ở các lá già phía dưới, sau lan dần lên các lá phía trên. Vết bệnh hình tròn hay có cạnh, màu nâu sẫm, trên đó có các vòng tròn đồng tâm màu đen, nhiều vết bệnh liên kết nhau thành vết lớn lan khắp lá, làm lá vàng khô và rụng sớm.
• Trên trái,vết bệnh xuất hiện đầu tiên ở cuống hoặc tai quả,hình tròn,màu nâu sẫm, hơi lõm xuống, cũng hình thành những đường vòng đồng tâm màu đen, quả dễ rụng
• Trên thân,nấm củng tạo thành những vết bệnh màu nâu, có các vòng đồng tâm và hơi lõm
• Nấm là loài ký sinh tương đối mạnh,nhất là trong điều kiện nhiệt độ và ẩm độ cao,bệnh phát triển nhanh,dễ hình thành dịch hại trên diện rộng.Sọi nấm và bào tử tồn tại trên tàn dư cây bệnh ít nhất là một năm.Từ những vết bệnh đầu tiên trên cây cà chua còn nhỏ,bào tử theo gió và côn trùng lan truyền gây bệnh trên đồng ruộng
• Phòng trừ:
+Gieo trồng giống kháng bệnh
+Thu dọn tàn dư cây trồng sau thu hoạch, ngắt bỏ bớt lá gốc và lá bệnh
+Phun thuốc gốc đồng:Canthomil 47WP, Zincopper 50WP, Mancozeb, Zineb, Canazole super 320 EC
8-BỆNH ĐỐM LÁ XÁM : (Do nấm Stemphylium solani. Stemphylium lycopersici)
• Vết bệnh nâu hay đen mới đầu xuất hiện trên cả lá non và lá già. Đường kính vết bệnh từ 1-2 mm. Giữa vết bệnh có tâm màu xám
• Nhiều vết bệnh liên kết làm lá khô vàng và rụng đi
• Triệu chứng bệnh còn xuất hiện trên thân cây và cuống lá.Trái ít bị ảnh hưởng
• Điều kiện ngoại cảnh thích hợp cho nấm bệnh:
-Cây bị phơi nhiễm trong thời gian dài trong điều kiện ẩm độ cao như mưa nhiều hoặc có nhiều sương
-Nhiệt độ từ trung bình đến nóng ấm
-Nấm sồng hoại sinh trên tàn dư cây trồng hoặc trên cây họ cà và 1 số loại cỏ dại
• Phòng trừ:
-Dùng giống kháng
-Phun thuốc trừ nấm bệnh
9-BỆNH THÁN THƯ : (Do nấm Colletotricum coccodes, Colletotricum sp.)
• Bệnh phát sinh và gây hại trên lá ,thân và trái
• Vết bệnh trên lá là những đốm tròn màu nâu đậm,xung quanh viền nâu nhạt,có vòng đồng tâm màu nâu đen
• Trên thân,bệnh tạo thành các vết cháy màu nâu
• Trên trái,vết bệnh tròn nhỏ,hơi ướt và lõm xuống.trong điều kiện ẩm ướt,vết bệnh lan rộng nhanh làm thối cả trái.Bệnh phát sinh trên đồng ruộng và làm thối trái khi cất giữ
• Nấm phát triển thích hợp ở nhiệt độ 25-30 độ C và ẩm độ cao. Nấm tồn tại trong cây và trái bị bệnh lan truyền qua vụ sau
• Phòng trừ:
+Dùng giống cây kháng bệnh
+Ngắt bỏ lá và quả bị bệnh để tránh lây lan
+Phun Carosal 50SC, Canazole 320 EC, Mancozeb
10-BỆNH THỐI HẠCH(THỐI TRẮNG GỐC): (do nấm Sclerotium rolfsii-Nấm bất thụ)
• Trên gốc cây sát mặt đất có vết thối màu nâu,trên đó phủ 1 lớp mốc trắng lẫn với những hạch nấm nhỏ màu nâu đen.chỗ gốc thân bị bệnh thối mục,lá vàng,cuối cùng toàn cây héo chết
• Nấm còn gây bệnh cho những trái nằm sát mặt đất ẩm làm trái thối mềm.Nấm hại nhiều loại cây
• Nấm không sinh bào tử chỉ phát triển dưới dạng sợi và hạch.Sợi nấm dài nhỏ như sợi bông trắng.Hạch nấm hình cầu hoặc không có hình dạng nhất định,màu nâu đen nhỏ như hạt cải.Nấm phát triển ở nhiệt độ tương đối cao 25-30 độC và ẩm độ cao.
• Nầm tồn tại chủ yếu dưới dạng hạch trong đất, có thể sống lâu tới 2 năm. Nếu bị vùi sâu trong đất khoảng 15-20 cm và có nước,hạch nấm sống không quá 1 năm.Hạch nấm lan truyền theo nước, dụng cụ làm đất, rồi nẩy mẩm gây bệnh cho cây. Ruộng đất cát bị nặng hơn đất thịt
• Phòng trừ:
+Vệ sinh đồng ruộng,nhổ bỏ cây bệnh,thu dọn tàn dư cây trồng sau thu hoạch
+Cày đất sâu,ngâm nước 1 thời gian để tiêu diệt hạch nấm
+Dọn tỉa cành lá cho cây thông thoáng,không để trái tiếp xúc với mặt đất ẩm.
+Chưa có thuốc phòng trị bệnh tốt .Phun Zincopper 50 EC,Canthomil47WP,Nustar 40EC
11-BỆNH PHẤN TRẮNG :(do nấm Leveillula taurica, Erysiphe cichoracearum)
Triệu chứng bệnh:
Các vết bệnh màu xanh nhạt hay vàng nhạt xuất hiện ở mặt trên lá
Một lớp bụi phấn bao phủ trên các vết bệnh nầy ở mặt dưới lá
Nếu điều kiện thuận lợi cho nấm phát triễn,nhiều bào tử và bào tử phân sinh x/h trên cả mặt trên và mặt dưới lá
Lá bị bệnh nặng có thể chết
Phòng trừ:
+Dùng giống kháng bệnh
+Phun thuốc trừ nấm bệnh : CAZET M10-72WP, NUSTAR 40WP, CANAZOLE SUPER 320EC, ZINCOPPER 50WP
12-BỆNH XOĂN LÁ DO VIRUS:
Bệnh xuất hiện từ khi cây còn nhỏ cho đến khi thu hoạch,phổ biến nhất lúc cây bắt đầu ra hoa.Cây bị bệnh lá biến màu vàng nhạt trong khi gân lá còn xanh tạo thành những vết xanh vàng loang lổ,lá nhỏ lại,nhăn nheo và thô cứng,các lá ngọn bị xoăn,cây sinh trưởng kém,thấp nhỏ,phân nhiều nhánh cằn không phát triển được.Cây bị bệnh sớm và nặng có thể chết.Nếu bị muộn và nhẹ thì những lá non ra sau mới bị xoăn,cây có thể ra hoa và quả nhưng rụng nhiều;nếu có quả thì quả nhỏ,méo mó,cứng,chất lượng kém
Trên cây cà chua vùng nhiệt đới có nhiều loại virus gây hại như: CMV,ToMV,TSWV,CTV…Các virus nầy gây ra các triệu chứng tương đối giống nhau là lá vàng loang lổ,xoăn lại,cây nhỏ.đều lan truyền qua Bọ Rầy Phấn trắng Bemisia tabaci. Mật độ rầy càng cao thì tỉ lệ cây bị bệnh xoăn lá càng nhiều. Bệnh không tồn tại lan truyền qua hạt giống hoặc qua đất
Biện pháp phòng trừ:
-Dùng giống kháng bệnh
-Vệ sinh đồng ruộng,bón phân cân đối,không bón nhiều đạm.
-Không trồng cà chua gần ruộng trồng Khoai tây,bầu bí.
-Nhổ bỏ cây bệnh,đưa ra xa ruộng tiêu hủy
-Phun thuốc (CANON 100SL, CAGENT 5SC & 800 WP ) trừ Bọ Phấn trắng ngay từ vườn ương và ngoài đồng.
13-CÁC BỆNH DO RỐI LOẠN SINH LÝ:
|
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
